Regelmatig bereikt ons de vraag of wij een officieel gecertificeerde/erkende projectmanagement training aanbieden. Het korte antwoord daarop is “nee”, het lange antwoord daarop is wat ingewikkelder:
PRINCE2 versus IPMA versus PMI versus …
Er bestaat niet één universeel officieel gecertificeerd projectmanagement systeem dat iedereen erkent. Er zijn wel diverse groepen van organisaties (meestal groepen bedrijven en/of overheidsinstellingen) die met elkaar een standaard hebben bedacht. Zo heeft de Britse kamer van koophandel Prince2 bedacht en is in de Verenigde staten PMBOK een standaard waarnaar veelal verwezen wordt. En zo zijn er nog veel meer ‘officiële’ standaarden of scholen (PMI, IPMA, SCRUM, XP, PMW, Projectmatig creëren, OPEN, RUP, DSDM, Projectmatig werken, PRISMA, Agile, Kanban, het V-model, TOC projectmanagement, ISO 21500 e.v.a.). De verschillende standaarden zijn vaak geografisch verspreid en in bepaalde sectoren meer of minder bekend. Hoewel niet openlijk, zijn de systemen (of de instituten erachter) met elkaar in concurrentie. Zo claimt PRINCE2 een wereldwijde standaard te zijn voor alle projectorganisaties. Feitelijk is het vooral bekend in Nederland en in Engeland en dan voornamelijk bij ICT gerelateerde organisaties, zoals ICT dienstverleners en banken.
IPMA is redelijk bekend in Nederland (en in nog een aantal vooral Europese landen), maar weer niet in Belgie of Duitsland, waar PMI relatief weer meer bekendheid geniet. De officiële erkenning van een standaard is niet alleen regio afhankelijk maar daarnaast alleen van toepassing binnen de groep van aanhangers van een standaard. Met andere woorden: je hebt niet veel meerwaarde van een IPMA diploma als je wilt werken in Duitsland omdat ze daar IPMA nauwelijks kennen. Buiten de ICT branche heb je meestal weinig aan een PRINCE 2 certificaat.
Er is veel overlap in de ‘standaarden’: PMI lijkt inhoudelijk erg op IPMA en in de laatste aanpassing van de IPMA standaard is er veel gekeken naar PRINCE2. Scrum lijkt erg op XP.
Dus als u op zoek bent naar de ‘juiste’ projectmanagement standaard is onze wedervraag: welke projectmanagement standaard had u dan gewild willen hebben? Onze trainers goed opgeleid. Enkele zijn PRINCE2 geaccrediteerd, we bereiden soms klanten voor op een IPMA examen. We hebben alle kennis in huis voor een IPMA, PMI of een ander certificaat. Ook Agile, Scrum en XP is bekend. Dus, als gewenst, we kunnen het allemaal leveren.
De reden om wel of niet een van de ‘erkende’ projectmanagement diploma’s te behalen is wat ons betreft vooral CV-technisch: Als je werkt of wil werken bij een organisatie die vraagt om een PRINCE2 of Ipma of PMI, of Scrum, of DSDM Agile of een ander diploma. Gelukkig weten de meeste werkgevers de projectmanagement diploma’s te relativeren: een algemeen certificaat van een -niet aan een systeem gebonden- cursus projectmanagement wordt net zo goed gewaardeerd in de arbeidsmarkt als een PRINCE2, PMI, IPMA of ander ‘officieel’ certificaat. Omdat er veel overlap is in de systemen kan je na het volgen van een degelijke projectmanagement opleiding in de regel zonder veel moeite je project doen in een andere systeemomgeving. Dus al te veel zorgen over het ‘juiste’ projectdiploma is niet nodig (Er is wel een groot verschil tussen Agile/Scrum en de traditionele methodes).
Klik achter de link voor een verdere bespreking van bovenstaande en andere projectmanagement scholen
HBO projectmanagement (of masters opleiding projectmanagement)
Hoe zit het dan met een projectmanagement opleiding op HBO niveau (of masters niveau)? Zijn dat geen officiële (door de overheid) erkende projectmanagement opleidingen?
Projectmanagement bestaat eigenlijk niet als (volledige) HBO opleiding of Masters opleiding. Het vakgebied van projectmanagement is gewoonweg te klein om er een volledige meerjarige opleiding van te maken. Het wordt wel als (bij-) vak gegeven op HBO en Universitair niveau en soms ook bij MBO opleidingen. HBO projectmanagement is dus een vak projectmanagement van een paar weken of maanden binnen een algemene technische of management opleiding, niet meer. En meer zou het ook niet moeten zijn want zo uitgebreid is het vak projectmanagement niet. Er is niet genoeg stof om er een meerjarige opleiding mee te vullen. Projectmanagement is een ondersteunende discipline voor het eigenlijke, echte (creatieve) werk.
De meeste HBO instellingen geven trouwens inhoudelijk dezelfde cursus als een IPMA, PMI, PRINCE2 of algemene projectmanagement training. Ook ons eigen open source handboek voor projectmanagement wordt door veel HBO’s en universiteiten gebruikt als lesstof voor hun projectmanagement onderwijs.
Projectmanagement examens: the proof of the pudding is in the eating
De examens voor een projectmanagement diploma bestaan grotendeels uit meerkeuze vragen. Op het internet zijn – al dan niet legaal – voorbeeldexamens te vinden met antwoorden. Als je de 1000 meerkeuze vragen van PMI weet te beantwoorden, verdien je je certificaat. PRINCE2 examens mogen niet verspreid worden, maar daarvoor hoef je nog minder meerkeuze vragen te kennen. De antwoorden zijn natuurlijk wel te vinden op het web door wie er naar zoekt.
Meerkeuze vragen zijn alleen geschikt om basistheorie te overhoren, maar een goede projectleider moet meer kunnen. Sommige projectmanagement diploma-systemen (zoals PMI en IPMA-C) lossen dit op door te vragen naar vlieguren: minimaal zoveel projecten gedaan hebben in de afgelopen jaren. Daarnaast moet er bij IPMA feedback van deelnemers van je gedane projecten ingeleverd worden. Hiermee bewijs je dan dat je een geschikte projectleider zou zijn. Prima, maar dit kan natuurlijk ook net zo goed of slecht met CV’s en referenties.
De vraag is een beetje of certificeren het allemaal waard is, want het behalen en behouden van een officieel projectmanagement certificaat is prijzig. Vooral ook omdat het certificaat om de zoveel jaar ververst moet worden, met opnieuw een examen en opnieuw kosten. Hieruit blijkt vooral ook het commerciële aspect van de projectmanagement certificaten: de theorie en kennis van projectmanagement verandert helemaal niet zo snel dat herexamens elke 5 jaar gerechtvaardigd zijn.
Conclusie:
- Er zijn vele verschillende projectmanagement certificaten die naast elkaar bestaan en die min of meer de status van ‘erkend’ hebben. De erkenning geldt vooral binnen de eigen groep van aanhangers van een systeem. Als je op zoek bent naar een systeem, kijk dan of een bepaald certificaat geëist wordt binnen je werkgebied.
- De systemen lijken in essentie erg op elkaar.
- De toetsing van de certificaten is vooral gericht op het reproduceren van kennis en technieken door middel van meerkeuze vragen.
- Het certificeren van je organisatie of jezelf is prijzig.
- De examens moeten om de paar jaar worden ververst (met bijbehorende kosten).
Voor ons trainingsbureau hebben we gekozen voor een open source projectmanagement opleiding, waarbij we de technieken en theorie gebruiken uit de verschillende stromingen. Deze technieken en theorie zijn niet anders dan die je leert in een IPMA school of PMI school en ook uit PRINCE2 hebben we de goede elementen afgekeken. Voor onze Agile opleidingen kiezen we niet uitsluitend voor één richting, zeker niet omdat ze de verschillende Agile methodes zo sterk op elkaar lijken. Certificeren gaat trouwens ook tegen de ‘agile’ gedachte in, want de nadruk bij agile moet liggen op teams, mensen en creativiteit, niet op vaste structuren, stappenplannen en procedures. Maar goed, soms is een Scrum of Agile certificaat wel handig, dus zorg dan dat je het juiste Scrum certificaat behaalt.
Bij sommige klanten werken we met een officiële methode zoals IPMA, SCRUM of PMP als daar nadrukkelijk om gevraagd wordt. Sommige van onze cursisten doen na afloop een IPMA, PMI of PRINCE2 examen (met wat aanvullende zelfstudie). Dit examen is eigenlijk alleen nodig als de organisatie waar onze cursist werkt er om vraagt. Maar bedrijven moeten goed achter hun oren krabben voordat ze tot de implementatie van een van de vele ‘officieel’ gecertificeerde projectmanagement methodieken overgaan. Het is zeer de vraag of de projecten er beter door zullen gaan.
Tenslotte nog een kleine anekdote: ik bezocht recent een congres over ‘Scaling Agile’ en sprak daar gedurende de dag een flink aantal andere agile consultants. Ik vroeg ze telkens of zelf een SCRUM of AGILE certificaat hadden (in een van de vele scholen die er zijn). Geen één van de consultants, inclusief ikzelf, had zelf een certificaat.
Auteur: Wouter Baars
